دولوپر کیست؟ – حوزه های فعالیت و بازار کار
همه ما هر روز از تعداد زیاد برنامه یا اپلیکیشن استفاده می‌کنیم.
این اپلیکیشن‌ها در پلتفرم‌های مختلفی وجود دارند. به طور مثال شما می‌توانید وضعیت آب‌وهوا را از طریق برنامه نصب شده روی گوشی هوشمند خود بررسی کنید. اگر دانشجو باشید، برای نوشتن پایان نامه خود از مجموعه نرم‌افزارهای مایکروسافت آفیس نصب شده روی ویندوز استفاده خواهید کرد.
همچنین همه ما برای رفع نیازهای مختلف خود به وبسایت‌ها مراجعه می‌کنیم. در وبسایت‌های خبری می‌توان از آخرین اخبار روز مطلع شد. وبسایت‌هایی هستند که ابزارهای ویرایش عکس، ویدیو یا صدا را در اختیار شما می‌گذارند.
خانواده‌ها ممکن است هر شب یک قسمت از سریال محبوب خود را از طریق مراجعه به وبسایت یا اپلیکیشن سامانه‌های نمایش درخواستی (Video On Demand Services) مشاهده کنند.
شبکه‌های اجتماعی هم از آن دسته برنامه‌هایی هستند که بسیاری از افراد دست‌کم یک بار در روز به آن‌ها مراجعه کرده و در آن جا با دوستان خود تعامل می‌کنند.
اما تاکنون از خود پرسیده‌اید که چه کسانی چنین برنامه‌های کاربردی و زیبایی را برای شما ساخته‌اند؟ تاکنون به این فکر کرده‌اید که یک اپلیکیشن چگونه می‌تواند پذیرای بیش از ۷۰ میلیون کاربر باشد و همچنان از کار نیفتد؟
عوامل نرم‌افزاری و سخت‌افزاری زیادی در ساخت یک اپلیکشین و عملکرد روان آن دخیل هستند، اما نیروهایی در پشت صحنه فعالیت می‌کنند که از قضا نقش بسیار مهمی هم دارند.
زنان و مردانی وجود دارند که شاید شما نام آن‌ها را هم ندانید، اما استفاده روزمره از برنامه‌های پایدار برای رفع‌نیازهای شما با تلاش‌های آنان و به لطف دانش آن‌ها صورت می‌گیرد! داریم از توسعه دهندگان یا دولوپرها (Developer) صحبت می‌کنیم!
تمامی برنامه‌هایی که پیش‌تر ذکر شد و حتی مرورگری که با آن این وبسایت را باز کرده‌اید، توسط توسعه دهندگان ساخته شده‌اند.
اگر علاقه دارید تا خودتان تبدیل به یک دولوپر شوید، ادامه این مطلب را برای شناخت مهارت‌های مورد نیاز دولوپرها و چالش‌های پیش روی آنان از دست ندهید.
در ضمن در سایت فرادرس نیز می‌توانید با مبانی زبان‌های برنامه نویسی که یکی از ابزارهای مهم در کار دولوپرها محسوب میشود آشنا شوید.
دولوپر کیست؟
دولوپر یا توسعه دهنده نرم‌افزار مسئول طراحی، ساخت و پیاده‌سازی نرم‌افزار است. دولوپرها یا یک نرم‌افزار را از پایه طراحی می‌کنند یا با انجام بروزرسانی، در نرم‌افزارهای فعلی تغییراتی ایجاد کرده و آن‌ها را بهبود می‌دهند.
دولوپرها معمولاً به صورت تیمی کار می‌کنند و با تحلیلگر کسب‌وکار، طراح تجربه کاربری (UX) و مدیران در ارتباط هستند. سایت فرادرس در همین راستا در مقاله طراحی UX چیست؟ | راهنمای جامع آموزش طراحی تجربه کاربری در این مورد توضیح داده است.
وظایف دولوپر بسته به پروژه‌ای که انجام می‌دهد متفاوت است. شناسایی نیازها، تحقیق، طراحی، آزمون نرم‌افزار و کدنویسی از وظایف تیم توسعه محسوب میشود.
تفاوت دولوپر و برنامه نویس
ممکن است از خود بپرسید که تفاوت دولوپر و برنامه نویس چیست؟
تفاوت پایه‌ای در نحوه درک پروژه توسط این دو گروه و میزان درگیری آنان در پروژه خلاصه میشود.
دولوپرها معمولاً بیشتر از برنامه نویسان درگیر پروژه شده و درک بهتری از تمامِ پروژه دارند. در حالی که برنامه نویسان بیشتر در یک بخش از پروژه یعنی نوشتن برنامه و کد نویسی مشارکت دارند.
دولوپرها، برنامه نویسانی هستند که در سایر جنبه‌های پروژه نظیر انجام تحقیقات و تحلیل‌ها، طراحی نرم‌افزار، نوشتن مستندات و نگهداری از نرم‌افزار نیز مشارکت می‌کنند.
یک دولوپر معمولاً کار خود را به عنوان برنامه نویس شروع کرده و به تدریج با سایر جنبه‌های توسعه نرم‌افزار آشنا میشود.
توسعه نرم‌افزار به چه معناست؟
وظیفه اصلی دولوپر، توسعه یک محصول نرم‌افزاری است.
فرآیندی که توسط برنامه نویسان و دولوپرها برای ساخت یک نرم‌افزار انجام میشود، توسعه نرم‌افزار نام دارد.
این فرآیند شامل فازهای مختلفی است. برایند این فازها تولید محصولی است که از نظر فنی قابلیت براورده کردن نیازهای کاربر را داشته باشد.
فازهای کلیدی در فرآیند توسعه نرم‌افزار عبارت‌اند از:
· نیازسنجی: اشتراک ایده‌ها، سنجیدن نیاز بازار و کاربران
· تحلیل نیازمندی‌ها: توافق بر سر جزئیات فنی و مشخصات محصول، تعیین وظایف و مؤلفه‌های نرم‌افزار
· طراحی: مشخص شدن معماری نرم‌افزار، بودجه بندی، زمان بندی و ترکیب تیم‌ها
· توسعه و پیاده‌سازی: طراحی ظاهر و رابط کاربری، پیکربندی پایگاه داده و سرور، نوشتن کد
· آزمون: بررسی محصول توسط متخصصان کارآزموده برای پیدا کردن باگ‌ها و مشکلات
· ارائه نرم‌افزار و نگهداری از آن: ارائه محصول به مشتری و ایجاد تیمی برای نگهداری از نرم‌افزار و رفع مشکلات کاربران هنگام استفاده از آن
مدل‌های مختلفی نیز برای توسعه نرم‌افزار در نظر گرفته شده است. در بعضی از مدل‌ها فازهای فرآیند توسعه به صورت پشت سر هم و در بعضی مدل‌ها نیز فازها به صورت موازی با هم جلو می‌روند.
بعضی مدل‌ها مانند مدل چابک نیز بر اساس پرهیز از زمان‌بندی‌های طولانی شکل گرفته‌اند.
چرا دولوپر شویم؟
ممکن است شما هم مانند بسیاری از افراد علاقه داشته باشید تا به عنوان یک دولوپر فعالیت کنید.
اما به غیر از علاقه دلایل دیگری هم برای فعالیت در این حوزه وجود دارد.
این دلایل عبارت‌اند از:
· همواره برای استفاده از دانش و مهارت دولوپرها تقاضای زیادی وجود دارد
· به عنوان یک دولوپر می‌توانید در پروژه‌های مختلفی مشارکت داشته باشید و تجربه‌های بی‌شماری کسب کنید
· فعالیت به عنوان یک دولوپر بسیار انعطاف‌پذیر است، چرا که یک توسعه دهنده خوب می‌تواند تنها با داشتن یک کامپیوتر از هر جایی که باشد کار خود را پیش ببرد
اگر در حوزه کاری خود مهارت خوبی کسب کرده باشید می‌توانید درآمد خوبی نیز داشته باشید. مثلاً در بازار کار پایتون، درآمد یک توسعه دهنده از هشت الی ده میلیون تومان در ماه شروع شده و می‌تواند به بیست و پنج میلیون تومان نیز برسد.
دولوپرها چه مهارت‌هایی را باید داشته باشند؟
فارغ از مهارت‌های فنی، افراد به دنبال دولوپرهایی هستند که از مهارت‌های نرم (Soft Skills) نیز برخوردار باشند. این مهارت‌ها می‌تواند تغییرات بسیار بزرگی در پیشرفت پروژه اعمال کند.
اعضای یک تیم برنامه نویسی موفق باید مهارت‌های ارتباطی خوبی داشته باشند و بتوانند گزارش پیشرفت در پروژه را به طور دقیق ارائه دهند.
کارفرمای شما دوست دارد بداند چگونه درمورد حل یک مسئله فکر می‌کنید و چه اقداماتی را در پیش می‌گیرید. داشتن مهارت در یک زبان برنامه نویسی خاص ممکن است دیگر برای کسی اهمیتی نداشته باشد، بلکه باید با مبانی برنامه نویسی و طراحی الگوریتم آشنا باشید و بتوانید تکنولوژی‌ها و زبان‌های جدید را به سرعت یاد بگیرید.
- برای مطالعه مقاله ۶ مهارت نرم (Soft Skill) که هر توسعه دهنده نرم افزار باید بداند کلیک کنید
- راهنمای جامع و کاربردی تشکیل تیم برنامه نویسی موفق و توانمند – کلیک کنید
- بازار کار پایتون | درآمد برنامه نویس پایتون در ایران و جهان – کلیک کنید
دولوپرها از چه زبان‌هایی برای برنامه نویسی استفاده می‌کنند؟
انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی برای توسعه نرم‌افزار از حوصله این بحث خارج است و باید عوامل زیادی را برای انتخاب یک زبان برنامه نویسی در نظر گرفت. با این وجود زبان‌هایی وجود دارند که بسیاری از پروژه‌ها به وسیله آن‌ها قابل انجام است و داشتن تسلط روی این زبان‌ها یک مزیت محسوب میشود.
جاوا (JAVA)
لازم نیست تا در حوزه آی‌تی یا تکنولوژی کار کرده باشید تا اسم جاوا به گوشتان خورده باشد. با یادگیری جاوا می‌توانید به بیش از ۹ میلیون توسعه دهنده‌ای که در حال حاضر از این زبان استفاده می‌کنند بپیوندید. شرکت‌هایی مانند لینکدین (LinkedIn) از جاوا برای توسعه محصولات خود استفاده می‌کنند.
جاوا اسکریپت (JavaScript)
جاوا اسکریپت همان زبانی است که توسعه دهنده برای تعبیه عناصر تعاملی در صفحه وب از آن استفاده می‌کند. با یادگیری جاوا اسکریپت می‌توانید مواردی را به صفحه خود اضافه کنید که در هر مرورگری قابل اجرا شدن باشد.
سی شارپ (C#)
سی شارپ زبانیست که از دل زبان‌های سی (C) و سی‌پلاس‌پلاس (C++) بیرون آمده است. با یادگیری سی شارپ می‌توانید به توسعه نرم‌افزارهای تجاری بپردازید.
پایتون (Python)
پایتون یک زبان چند منظوره است که می‌توانید با آن به صورت ساخت‌یافته و شئ‌گرا برنامه نویسی کنید. این زبان همه منظوره بوده و از طراحی اپلیکیشن دسکتاپ تا طراحی وب، ساخت بازی‌های دو بعدی و ساخت ربات تلگرام را می‌توانید با آن انجام دهید.
پی اچ پی (PHP)
پی‌اچ‌پی زبانی است که یادگیری آن برای هر شخصی که آشنایی چندانی با کدنویسی ندارد نیز تقریباً آسان محسوب میشود. با توجه به محبوبیت این زبان، کتاب‌ها و دوره‌های آموزشی مختلفی برای یادگیری پی‌اچ‌پی در دسترس هستند.
اچ تی ام ال (HTML)
دولوپری که اسم اچ‌تی‌ام‌ال را نشنیده باشد تقریباً باید به دولوپر بودن خود شک کند! از اچ‌تی‌ام‌ال در طراحی وب استفاده میشود.
تصویر زیر زبان‌هایی که برای آن‌ها بیشترین تقاضا در سال ۲۰۲۱ وجود داشته است را نشان می‌دهد:
در صورت داشتن علاقه، دوره‌های آموزش برنامه نویسی فرادرس را برای تبدیل شدن به یک دولوپر قوی از دست ندهید.
- آموزش برنامه نویسی جاوا (JAVA) – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی طراحی وب با اچ تی ام ال (HTML) – کلیک کنید
- آموزش برنامه نویسی پی اچ پی (PHP) – کلیک کنید
- آموزش برنامه نویسی سی (C) – کلیک کنید
- آموزش کاربردی برنامه نویسی سی شارپ (C#) – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی برنامه نویسی پایتون – کلیک کنید
- آموزش برنامه نویسی شی گرا در پایتون – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی کتابخانه Arcade برای ساخت بازی های دو بعدی در Python – کلیک کنید
- آموزش آشنایی با فریم ورک کیوی (Kivy) در Python برای توسعه اپلیکیشن های دسکتاپ – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی ساخت ربات تلگرام با پایتون – کلیک کنید
دولوپرها در چه حوزه‌هایی فعالیت می‌کنند؟
دولوپرها بسته به دانشی که دارند می‌توانند در حوزه‌های مختلفی فعالیت کنند. دولوپرهای هر حوزه به مهارت‌های خاصی برای پیش‌برد وظیفه خود احتیاج دارند.
توسعه دهنده فرانت اند (Front End Developer)
این دسته از دولوپرها به ساخت رابط‌های کاربری می‌پردازند. آن‌ها طراحی‌های انجام گرفته توسط طراحان را با کدنویسی به نحوی پیاده‌سازی می‌کنند که در مرورگر یا کامپیوتر شما قابل نمایش باشند. آن‌ها از زبان‌هایی مانند سی‌اس‌اس (CSS) و جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند.
- آموزش جاوا اسکریپت (JavaScript) | از مقدماتی تا انجام پروژه عملی – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی طراحی وب با CSS – کلیک کنید
توسعه دهنده بک اند (Back End Developer)
دولوپرهای بک اند به طراحی و پیاده‌سازی منطق و عملکرد اپلیکیشن و نرم‌افزارها می‌پردازند. آن‌ها از زبان‌هایی مانند روبی (Ruby)، گو (Go)، پایتون و سی‌پلاس‌پلاس استفاده می‌کنند.
- آموزش برنامه نویسی C++ – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی روبی – کلیک کنید
- آموزش توسعه وب با زبان برنامه نویسی Go (رایگان) – کلیک کنید
توسعه دهنده فول استک (Full Stack Developer)
توسعه دهنده فول استک هم به مهارت‌های توسعه بک اند و هم به مهارت‌های توسعه دهنده فرانت اند مسلط است. برای مثال آن‌ها می‌توانند یک وبسایت را به طور کامل طراحی و پیاده‌سازی کنند.
توسعه دهنده موبایل (Mobile Developer)
دولوپر موبایل کدهایی می‌نویسد که قابلیت اجرا روی دستگاه‌های قابل حمل نظیر تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند را دارند. با برنامه نویسی اندروید یا برنامه نویسی سوئیفت برای سیستم عامل iOS می‌توان به یک توسعه دهنده موبایل تبدیل شد.
- آموزش مقدماتی برنامه نویسی اندروید (Android) – کلیک کنید
- آموزش برنامه نویسی Swift (سوئیفت) برای برنامه نویسی iOS – کلیک کنید
توسعه دهنده بازی (Game Developer)
توسعه دهنده بازی در طراحی مراحل بازی مهارت داشته و از چارچوب‌های نرم‌افزاری نظیر دایرکت ایکس، اوپن جی‌ال و یونیتی استفاده می‌کنند.
- آموزش گرافیک کامپیوتری با OpenGL – کلیک کنید
- آموزش پروژه محور یونیتی (Unity) | ساخت بازی نابودگر فضایی – کلیک کنید
تحلیلگر داده (Data Scientist Developer)
این توسعه دهندگان برنامه‌هایی را می‌سازند که قابلیت تحلیل مجموعه داده‌ها را داشته باشد. از مهارت آن‌ها در یادگیری ماشین و طراحی سیستم‌های پیشگو استفاده میشود. زبان‌هایی مانند آر (R) و پایتون در این قسمت استفاده میشود.
توسعه دهنده نرم‌افزار (Software Developer)
این دولوپرها به طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای مختلف برای رفع نیازهای شرکت‌ها و کاربران آن‌ها می‌پردازند. تکنولوژی‌ها و زبان‌های مختلفی توسط آن‌ها استفاده میشود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از دات نت، روبی، سی‌پلاس‌پلاس و سی شارپ.
توسعه دهنده وب
توسعه دهنده وب مانند دیگر دولوپرهاست با این تفاوت که تمرکز او روی ساخت وبسایت‌ها قرار دارد. توسعه دهنده وب می‌تواند به عنوان توسعه دهنده فرانت اند، بک اند یا فول استک به فعالیت مشغول باشد. چارچوب‌های نرم‌افزاری نظیر جنگو (Django) و انگولار (Angular) و سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس توسط این دسته از توسعه دهندگان استفاده میشود.
- آموزش جنگو (Django) – فریمورک تحت وب با پایتون (Python) – کلیک کنید
- آموزش مقدماتی AngularJS برای ساخت اپلیکیشن های تک صفحه ای – کلیک کنید
- آموزش وردپرس (WordPress) – مقدماتی – کلیک کنید
متخصص امنیت (Security Developer)
این دولوپرها سیستم‌ها و متودهایی طراحی می‌کنند که امنیت سیستم‌های نرم‌افزاری را می‌سنجد. آن‌ها از زبان‌های برنامه نویسی نظیر سی استفاده می‌کنند و باید عملکرد سیستم‌عامل‌ها را نیز درک کنند.
چگونه دولوپر شویم؟
مراحل کلی تبدیل شدن به یک دولوپر را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
· هدف نهایی خود را بشناسید:
داشتن یک هدف نهایی به شما کمک می‌کند تا مسیر دولوپر شدن را راحت‌تر طی کنید. می‌توانید اهدافی مانند کار در یک شرکت خوب یا عضوی از یک تیم توسعه شدن را در نظر بگیرید.
· یک زبان برنامه نویسی را یاد بگیرید:
مهندس نرم‌افزار یا یک دولوپر، تنها یک کدنویس نیست. با این وجود آن‌ها باید حداقل به چند زبان برنامه نویسی مسلط بوده و همچنین با مفاهیم پایه‌ای و کلی برنامه نویسی آشنا باشند. می‌توانید با یاد گرفتن زبان‌های متداولی مانند پایتون، جاوا یا جاوا اسکریپت شروع کنید.
· مدرکی در زمینه علوم کامپیوتر یا سایر زمینه‌های مرتبط کسب کنید
درست است که بسیاری از برنامه نویسان یا دولوپرها مدرک دانشگاهی ندارند، اما کسب مدرک می‌تواند شما را با اصول مهندسی نرم‌افزار بیشتر آشنا کرده و حتی در موقعیت‌های شغلی موجود برای شما نیز تأثیر مثبت داشته باشد.
· مطالعات تکمیلی داشته باشید
کتاب‌های آموزشی ممکن است همگام با تکنولوژی به روز نشده باشند، بنابراین همواره باید مطالعات تکمیلی داشته باشید تا از آخرین تکنولوژی‌های ارائه شده و بروزرسانی‌ها مطلع شوید.
· کدهای نوشته شده توسط دولوپرهای باتجربه را بخوانید
خواندن کد بقیه را یاد بگیرید. در سایت‌هایی مانند گیت‌هاب (GitHub) کدهای برنامه‌های مختلف برای خواندن در دسترس هستند.
· با جامعه برنامه نویسان و دولوپرها در ارتباط باشید
این کار به شما کمک می‌کند تا از راهنمایی سایر دولوپرهای باتجربه بهره‌مند شوید. بودن در میان افرادی که در یک حوزه کار می‌کنند یک پشتیبان بسیار قوی برای شما خواهد بود. استک اوور فلو (Stack Overflow) یکی از این جوامع است که افراد حاضر در آن به سرعت به سؤالات شما پاسخ می‌دهند.
· با ساخت پروژه‌های مختلف، تمرین کنید
هیچ چیز مانند تمرین عملی به شما کمک نمی‌کند. با یک زبان برنامه نویسی که با آن راحت‌تر هستید، ساخت پروژه‌های مختلف را آغاز کنید. سعی کنید پروژه‌های کاربردی بسازید تا علاوه بر کسب مهارت، یک مشتری احتمالی نیز برای پروژه خود پیدا کنید.
· سعی کنید رزومه شما غنی باشد
اگر قصد انجام فعالیت به عنوان یک دولوپر را دارید، باید به مهارت‌های خود اطمینان کرده و به آن‌ها تسلط داشته باشید. با انجام پروژه‌های مختلف رزومه خود را غنی کنید. شرح حال مختصری از خود نوشته و مهارت‌هایتان را در آن ذکر کنید تا هنگام درخواست شغل بتوانید آن را ارسال کنید.
· مهارت‌های مصاحبه را در خود تقویت کنید
معمولاً مصاحبه‌ها ابتدا به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شده و در صورت تأیید مصاحبه‌گیرنده به مصاحبه حضوری دعوت می‌شوید.
آینده‌ی شغلی یک دولوپر چیست؟ آشنایی با شغل‌های مرتبط با توسعه نرم افزار
درست است که کدنویسی با پیشرفت‌های زیادی همراه بوده و تکنولوژی‌هایی عرضه شده که نیاز به نوشتن کد را به حداقل رسانده، اما در این میان نقش طراح نرم‌افزار و دولوپر کم‌رنگ نشده است. با این وجود مسئولیت‌های دولوپرها در حال تغییر است.
دولوپرها امروزه به عنوان یک مشاور فعالیت می‌کنند و باید با ذی‌نفعان تعامل گسترده‌ای داشته باشند.
وظیغه دولوپرها بسیار گسترده‌تر از نوشتن کد شده است. توسعه نرم‌افزار دیگر درباره زبانی که با آن برنامه نویسی می‌کنید نیست و بیشتر درباره نحوه تفکر توسعه دهنده در قبال حل مسائل و مشکلات است.
اگر شما هم می‌خواهید به یک دولوپر خوب تبدیل شوید آموزش‌های فرادرس را از دست ندهید.
فرادرس به عنوان یکی از بهترین مراجع آموزش آنلاین در ایران، دوره‌هایی با قیمت‌های مناسب (و حتی رایگان) را در اختیار شما می‌گذارد تا بتوانید به زبان‌های برنامه نویسی و سایر ابزارهای لازم برای توسعه نرم‌افزار مسلط شوید.